Trong đồ gá luôn được trang bị các cơ cấu định vị để xác định vị trí chính xác của chi tiết gia công và giữ vững vị trí đó trong suốt quá trình gia công hàn, tiện, phay,… Trong bài viết dưới đây, LEVELER sẽ giới thiệu cho quý khách 3 cơ cấu định vị trong đồ gá phổ biến: Chốt, mặt tựa và vấu
1. Chốt
Với bề mặt phôi gia công là là mặt phẳng, người ta thường dùng các loại chốt sau để định vị:
1.1. Chốt cố định
Trong chốt cố định được phân làm 3 loại:
- Đầu có khía nhám: Dùng để định vị khi bề mặt chi tiết sản phẩm là thô
- Đầu phẳng: Dùng để định vị khi bề mặt chi tiết sản phẩm là tinh
- Đầu hình chỏm cầu: Dùng để định vị khi bề mặt chi tiết sản phẩm là thô
1.2. Chốt điều chỉnh
Được sử dụng khi bề mặt của chi tiết gia công là thô. Trên mặt phẳng của chi tiết gia công cần định vị, người ta có thể sử dụng 2 chốt cố định và 1 chốt điều chỉnh nhằm chỉnh lại vị trí của phôi
1.3. Chốt tự lựa
Dùng khi bề mặt phôi cần định vị là thô hoặc mặt bậc. Do đặc điểm của chốt tự lựa luôn tiếp xúc với mặt chi tiết đồng thời tăng độ cứng vững của chi tiết gia công và giảm áp lực trên bề mặt của các điểm tỳ
1.4. Chốt tự phụ
Loại chốt này không tham gia định vị chi tiết gia công mà chỉ có tác dụng nâng cao độ cứng vững của chi tiết gia công
2. Mặt tựa
Mặt tựa là bề mặt hoặc các điểm tiếp xúc trên đồ gá được thiết kế để tiếp xúc trực tiếp với phôi, giúp định vị phôi một cách chính xác và ổn định trong quá trình gia công. Mặt tựa được phân loại như sau:
- Mặt tựa phẳng: Dùng để định vị các phôi có bề mặt phẳng. Loại này thường được sử dụng trong đồ gá phay hoặc đồ gá kiểm tra
- Mặt tựa điểm: Sử dụng các điểm tiếp xúc (thường là các chốt hoặc gờ) để định vị phôi, phù hợp với các chi tiết có bề mặt không đều hoặc phức tạp
- Mặt tựa đường: Sử dụng các đường tiếp xúc (như thanh dẫn hướng) để định vị phôi, thường áp dụng trong gia công các chi tiết dạng trụ
- Mặt tựa hình học đặc biệt: Được thiết kế riêng để phù hợp với các phôi có hình dạng đặc thù, ví dụ như mặt cầu hoặc mặt nghiêng, thường thấy trong đồ gá tiện
3. Vấu
Vấu là các chi tiết hoặc bộ phận trên đồ gá, thường có dạng gờ, chốt, hoặc khối nhô ra, được thiết kế để tiếp xúc với phôi nhằm xác định vị trí, cố định phôi, hoặc dẫn hướng dụng cụ gia công
Vấu được phân loại dựa trên hình dạng, chức năng, và cách bố trí:
- Vấu cố định: Được gắn cố định vào thân đồ gá, thường dùng cho các phôi có kích thước và hình dạng đồng nhất
- Vấu điều chỉnh: Có thể di chuyển hoặc điều chỉnh vị trí để phù hợp với các phôi có kích thước khác nhau
- Vấu điểm: Sử dụng các chốt hoặc điểm tiếp xúc để định vị phôi, thường dùng cho các bề mặt không đều
- Vấu đường: Dạng thanh hoặc rãnh dài, dùng để định vị các phôi có biên dạng dài hoặc dạng trụ
4. Kết luận
Nhìn chung thì chốt, mặt tựa và vấu đảm bảo độ chính xác và ổn định trong quá trình gia công: Chốt định vị và dẫn hướng, mặt tựa hỗ trợ tiếp xúc ổn định, vấu hạn chế chuyển động và hỗ trợ kẹp chặt
Nếu quý khách muốn tìm hiểu và trao đổi thêm các thông tin chi tiết về cơ cấu định vị trong đồ gá, hãy liên hệ với chúng tôi thông qua các phương thức dưới đây:
Hotline: 0982 525 883
Email: Leveler.vn@gmail.com
Website 1: https://leveler.vn/
Website 2: https://thietkedoga.com/
5. Câu hỏi thường gặp (FAQ)
Q1: Cơ cấu định vị trong đồ gá là gì?
-> Cơ cấu định vị là tập hợp các thành phần như chốt, mặt tựa và vấu được thiết kế để xác định vị trí chính xác và giữ phôi ổn định trong quá trình gia công
Q2: Chốt trong đồ gá có chức năng gì?
-> Chốt được sử dụng để định vị phôi theo các trục tọa độ, ngăn chuyển động, dẫn hướng dụng cụ và hỗ trợ kẹp chặt
Q3: Mặt tựa trong đồ gá hoạt động như thế nào?
-> Mặt tựa là các bề mặt hoặc điểm tiếp xúc trên đồ gá, giúp định vị phôi chính xác, hỗ trợ cố định, và giảm sai số
Q4: Vấu trong đồ gá khác gì với chốt và mặt tựa?
-> Vấu là các gờ hoặc khối nhô ra để hạn chế chuyển động phôi và hỗ trợ kẹp chặt, khác với chốt (định vị qua lỗ hoặc rãnh) và mặt tựa (tiếp xúc bề mặt)